Π.Μ.Σ. Πολιτισμικές και Κινηματογραφικές Σπουδές

Διδάσκουσα: Ευαγγελία Διαμαντοπούλου

Περιγραφή μαθήματος

Αντικείμενο μελέτης του σεμιναρίου αποτελεί η σύγχρονη ελληνική τέχνη, με βασικούς στόχους: α) την διερεύνηση του αφηγηματικού της ρόλου σε θέματα όπως η οπτική μαρτυρία, η ιστορική φαντασία, η οπτικοποίηση της ιδέας, η αυτοαναφορικότητα, β) την προσέγγιση του εικαστικού της λεξιλογίου και της ανα-παραστατικής της σκηνοθεσίας και γ) την εξοικείωση με τις διάφορες μορφές της τέχνης της νεωτερικότητας, είτε πρόκειται για ζωγραφική ή γλυπτική απεικόνιση είτε για οπτικοακουστική εγκατάσταση ή δράση.

Σε μία πρώτη προσπάθεια γνωριμίας με την οπτική αφήγηση των εικόνων, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές καλούνται να μελετήσουν ερμηνευτικές μεθόδους της καλλιτεχνικής δημιουργίας, όπως η εικονολογική – εικονογραφική ανάλυση που προτείνεται από τον Erwin Panofsky, η ψυχαναλυτική προσέγγιση της καλλιτεχνικής δημιουργίας από τον Freud, η στρουκτουραλιστική–σημειωτική πρόταση του Roland Barthes, καθώς και οι μεταστρουκτουραλιστικές αναλύσεις των Michel Foucault και Meyer Schapiro.

Προχωρώντας από την θεωρία στην πράξη, αξιοποιούνται οι παραπάνω θεωρίες με την συνδυαστική χρήση μεθοδολογικών εργαλείων για την ανάλυση τέχνεργων του 20^ου και του 21^ου αιώνα, με αναφορά: α) στην οπτική τους μαρτυρία-αφήγηση ως προς τον χώρο, τον χρόνο, τα πρόσωπα και την δράση και β) στην περιπέτεια της δημιουργίας, την εικαστική σκηνοθεσία, τις τεχνικές και τα υλικά κατασκευής. Προς αυτή την κατεύθυνση και για την ασφαλή παρακολούθηση της καλλιτεχνικής συνέχειας, επιλέγονται συγκεκριμένοι δημιουργοί που εκπροσωπούν τόσο την γενιά του ’30 όσο και τους πρωτοπόρους της γενιάς του ’70 καθώς και τους ενεργούς καλλιτέχνες της εποχής μας.

Τέλος, για την εμπέδωση και ολοκλήρωση της ανάγνωσης έργων τέχνης, οι φοιτητές αναλαμβάνουν την εκπόνηση εργασίας με θέμα την εμπεριστατωμένη διερεύνηση της καλλιτεχνικής αφήγησης – σκηνοθεσίας σε συγκεκριμένη ενότητα του έργου ενός σύγχρονου καλλιτέχνη. Η εργασία αυτή  βασίζεται: α) στην παρεχόμενη βιβλιογραφία, β) στην εφαρμογή των μεθόδων προσέγγισης της καλλιτεχνικής δημιουργίας και γ) στην συνέντευξη από τον δημιουργό με την καθοδήγηση της δρ. Μαρίνας Ρήγου.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Barthes Roland (1988), Εικόνα – Μουσική – Κείμενο, μτφρ. Γ. Βέλτσος, Πλέθρον, Αθήνα.

Berger John ( 1980), H εικόνα και το βλέμμα, μτφρ. Ζ. Κονταράτου, Οδυσσέας, Αθήνα.

Burke Peter (2003), Αυτοψία – Οι χρήσεις των εικόνων ως ιστορικών μαρτυριών, μτφρ. Α.Π.Ανδρέου, Μεταίχμιο, Αθήνα.

Gombrich E.H. ( 1960), Art and illusion, Phaidon, London.