Π.Μ.Σ. Πολιτισμικές και Κινηματογραφικές Σπουδές

Διδάσκουσα: Ιωάννα Αθανασάτου

Περιγραφή μαθήματος

Το μάθημα στοχεύει στην εμβάθυνση των βασικών θεωρητικών προσεγγίσεων για τις αναπαραστάσεις του φύλου στον κινηματογράφο. Ειδικότερα, με αφετηρία την προσέγγιση της Laura Mulvey  για την παραγωγής της οπτικής απόλαυσης στον κλασσικό Κινηματογράφο, συζητούνται  οι σχετικές  θεωρητικές προτάσεις (Ann Kaplan, Luce Irigaray, Mary Ann Doanne κα) για την εικόνα της γυναίκας στην κινηματογραφική αναπαράσταση. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στην  νεώτερη θεωρία της επιτελεστικότητας (Judith Butler). Αντίστοιχα συζητούνται εικόνες της αρρενωπότητας και γίνεται αναφορά στις queer θεωρίες.

Οι διαλέξεις περιλαμβάνουν και προβολές ταινιών από τον ελληνικό και παγκόσμιο Κινηματογράφο στις οποίες γίνεται ανάλυση και εφαρμογή των θεωρητικών προτάσεων. Ενδεικτικά προβάλλονται ταινίες από την εποχή του βωβού κινηματογράφου , του κινηματογράφου του 60 και 70 και σύγχρονες κινηματογραφικές δημιουργίες. Συζητούνται αναλυτικά ταινίες γυναικών δημιουργών  (από την Ζερμαίν Ντυλάκ έως την Ανιές Βαρντά, Σαντάλ Ακερμαν και τις  σύγχρονες Τζέιν Κάμπιον, Γκρέτα Γκέργουικ κα). Επίσης και ελληνίδων δημιουργών (Τώνια Μαρκετάκη, Φρίντα Λιάππα, και σύγχρονων. Εξ άλλου μελετάται και το έργο ανδρών δημιουργών στο οποίο αναδεικνύεται η οπτική του φύλου (Τζαφάρ Παναχί, Αδελφοί Νταρντέν, Μικελάντζελο Αντονιόνι κα).

Διακριτή ενότητα αποτελούν ταινίες οι οποίες προσφέρονται για έμφυλες αναγνώσεις της τραγωδίας στον Κινηματογράφο.(τριλογία του Μιχάλη Κακογιάννη, Μήδεια/Πιέρ Πάολο Παζολίνι, κα).

Βασική βιβλιογραφία

Janet McCabe, Κινηματογράφος και Φεμινισμός, επιμ. Ιωάννα Αθανασάτου, μετφρ. Ειρήνη Πυρπάσου, επιμέλεια σειράς Εύα Στεφανή, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2009.

Γιώργος Πεφάνης, Ιωάννα Αθανασάτου (επιμ),   Σκηνές, Εικόνες,είδωλα. Διασταυρώσεις, θεάτρου και Κινηματογράφου, Εκδόσεις ΕΑΠ, Αθήνα, 2021

Robert Stam, Εισαγωγή στη Θεωρία του Κινηματογράφου, μετφρ Κατερίνα Κακλαμάνη, επιμέλεια Εύα Στεφανή, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2011

Αθηνά Αθανασίου, Φεμινισμός και πολιτισμική κριτική, Νήσος, Αθήνα, 2004